کلاهبرداری آنلاین: صنعت عظیم و پیچیده‌ای به نام Scam Inc

این مقاله ترجمه‌ای از مطلب منتشر شده در اکونومیست با عنوان “The vast and sophisticated global enterprise that is Scam Inc” می‌باشد.

هیچ‌کس از کلاهبرداری‌های آنلاین در امان نیست

ادگار، ریتا را در لینکدین ملاقات کرد. او برای یک شرکت نرم‌افزاری کانادایی کار می‌کرد و ریتا اهل سنگاپور بود و در یک شرکت مشاوره بزرگ مشغول به کار بود. آن‌ها فقط دوست بودند اما همیشه آنلاین با هم صحبت می‌کردند. یک روز، ریتا به ادگار پیشنهاد داد که به او یاد دهد چگونه ارز دیجیتال معامله کند. با کمک او، ادگار پول خوبی به دست آورد. بنابراین، میزان سرمایه‌گذاری خود را افزایش داد. اما زمانی که ادگار تلاش کرد سرمایه خود را برداشت کند، متوجه شد که سایت معاملات ارز دیجیتال جعلی بوده و ۷۸ هزار دلار خود را از دست داده است. در نهایت مشخص شد که ریتا زنی فیلیپینی بود که به‌زور به یک کمپ در میانمار منتقل شده و در آنجا زندانی شده بود.

به روش‌های مختلف، ادگار و ریتا هر دو قربانی «کلاهبرداری پرواربندی» بودند که پردرآمدترین کلاهبرداری در صنعتی جهانی است که سالانه بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار از قربانیان در سراسر جهان سرقت می‌کند. در پادکست هشت قسمتی “Scam Inc”، اکونومیست به بررسی این جرم، مجرمان و رنج بی‌پایان قربانیان می‌پردازد. “Scam Inc” تغییرات عمده در جرایم سازمان‌یافته فرامرزی طی دهه‌های اخیر را بررسی می‌کند.

“کلاهبرداری پرواربندی“، ترفندی سازمان‌یافته برای فریب قربانیان

کلاهبرداری موسوم به “پرواربندی” یا “Sha Zhu Pan” اصطلاحی در زبان چینی است که در میان مجرمان رواج دارد. ابتدا کلاهبرداران یک “آغل” ایجاد می‌کنند؛ یعنی پروفایل‌های جعلی در شبکه‌های اجتماعی می‌سازند. سپس، “قربانی” را انتخاب می‌کنند، یعنی فرد مناسبی را پیدا می‌کنند. در مرحله بعد، “قربانی” را پرورش می‌دهند، یعنی هفته‌ها یا ماه‌ها وقت صرف جلب اعتماد او می‌کنند. سپس، “قربانی” را ترغیب به سرمایه‌گذاری می‌کنند و در نهایت “قربانی” را سر می‌برند؛ یعنی آخرین ذره‌های پول او، خانواده و دوستانش را از چنگش خارج می‌کنند.

این صنعت با سرعت زیادی در حال رشد است. در سنگاپور، کلاهبرداری‌ها به رایج‌ترین جرم تبدیل شده‌اند. سازمان ملل در سال ۲۰۲۳ تخمین زد که این صنعت تنها در کامبوج و میانمار نزدیک به ۲۵۰ هزار نفر را به کار گرفته است. یک تخمین دیگر نشان می‌دهد که تعداد کارکنان این صنعت در سراسر جهان به ۱.۵ میلیون نفر می‌رسد. در “Scam Inc” گزارش‌هایی درباره مردی در مینه‌سوتا ارائه شده که ۹.۲ میلیون دلار از دست داده و مدیرعامل یک بانک در کانزاس که ۴۷ میلیون دلار از پول بانک را اختلاس کرده تا به توصیه یک زن جعلی آنلاین، “بلا”، در ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری کند. او که همچنین کشیش پاره‌وقت بود، از کلیسای خود نیز دزدی کرده است.

کلاهبرداری آنلاین: به اندازه تجارت مواد مخدر اما خطرناک‌تر

دامنه کلاهبرداری آنلاین به اندازه تجارت غیرقانونی مواد مخدر است، اما در برخی موارد از آن هم بدتر است. یکی از دلایل این است که هر کسی می‌تواند هدف قرار بگیرد، تنها با انجام کارهای عادی روزانه خود. قربانیان شامل افرادی با تحصیلات بالا، مانند دکترای علوم اعصاب، و حتی بستگان مأموران FBI هستند که کارشان مقابله با این کلاهبرداری‌هاست. کلاهبرداران از دستورالعمل‌هایی استفاده می‌کنند که به افرادی مانند ریتا مرحله‌به‌مرحله یاد می‌دهد چگونه احساسات قربانیان را هدف قرار دهند. برخلاف تصور عموم، این کلاهبرداری‌ها تنها به مسائل عاشقانه محدود نمی‌شود؛ بلکه کلاهبرداران از ضعف‌های انسانی مانند ترس، تنهایی، طمع، اندوه و حتی بی‌حوصلگی سوءاستفاده می‌کنند.

تبهکاران سایبری: از کمپ‌های کار اجباری تا بهره‌گیری از هوش مصنوعی

یکی از دلایل دیگر اینکه کلاهبرداری‌های آنلاین از تجارت مواد مخدر بدتر است، خارج بودن این صنعت از دسترس قانون است. در دنیای فیزیکی، کمپ‌های کار اجباری وجود دارند که کارگران را در شرایطی بین زندان و شهرک‌های شرکتی قدیمی نگه می‌دارند؛ با فروشگاه‌ها، قمارخانه‌ها و حتی اتاق‌های شکنجه برای مجازات کارگران نافرمان. بخشی از درآمد این صنعت صرف خرید حمایت از سیاستمداران و مقامات فاسد می‌شود. در فیلیپین، یک زن چینی به نام آلیس گوو، شهردار یک شهر کوچک شد و در آنجا یک مجموعه بزرگ کلاهبرداری ساخت که شامل ۳۰ ساختمان بود. از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ بیش از ۴۰۰ میلیون دلار از طریق حساب‌های بانکی او جابجا شد. در کشورهای کامبوج، لائوس و میانمار، جرایم سایبری به یکی از بخش‌های اصلی اقتصاد تبدیل شده‌اند.

در فضای آنلاین، کلاهبرداران به‌سادگی قابل ردیابی نیستند. سندیکاهای مجرمانه چینی که این عملیات را هدایت می‌کنند، مانند مافیاهای سنتی سلسله‌مراتبی ندارند. در عوض، آن‌ها یک اقتصاد زیرزمینی مبتنی بر سفارشات کوتاه‌مدت (گیگ اکونومی) ایجاد کرده‌اند. یک گروه مسئول برقراری تماس با قربانیان است، گروه دیگر آن‌ها را به سرمایه‌گذاری در ارز دیجیتال تشویق می‌کند و گروهی دیگر پول‌های سرقت‌شده را پول‌شویی می‌کند. سوءاستفاده از ضعف‌های انسانی به کمک فناوری دیجیتال در حال گسترش است.

چالش‌های پیش روی مقابله با این کلاهبرداری‌ها

یکی دیگر از عواملی که این جرم را خطرناک‌تر از مواد مخدر کرده، نوآوری سریع آن است. مجرمان از بدافزارهای پیشرفته برای جمع‌آوری اطلاعات حساس قربانیان استفاده می‌کنند. در بازارهای سیاه آنلاین، ابزارها و خدماتی مانند دامنه‌های وب، نرم‌افزارهای هوش مصنوعی و حتی ابزارهای شکنجه معامله می‌شود. ارزهای دیجیتال امکان انتقال سریع و ناشناس پول را فراهم کرده‌اند. توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی نیز این روند را تسریع خواهد کرد.

مقابله با کلاهبرداران: راه‌حل‌های پیش رو

کلاهبرداری‌های آنلاین را نمی‌توان مانند مواد مخدر قانونی کرد، بنابراین تنها گزینه مقابله با آن‌ها از طریق آموزش و اجرای قانون است. در سنگاپور، هشدارهای کلاهبرداری در حمل‌ونقل عمومی و در هنگام انجام تراکنش‌های آنلاین نمایش داده می‌شود. اما پلیس نیز باید روش‌های خود را تغییر دهد. کشورهای مختلف باید همکاری بین‌المللی را تقویت کنند، زیرا کلاهبرداران از مرزهای ملی فراتر می‌روند. همکاری میان آمریکا و چین در این زمینه می‌تواند بسیار مؤثر باشد.